Turcja - zwiedzamy cz.1.

Byliśmy w Turcji na tygodniowej wycieczce objazdowej "Śladami starożytnych cywilizacji".

 Tytuł może na wyrost, ale trochę tych cywilizacji zobaczyłam.

Często słyszymy "Anatolia". Wydawało mi się, że to jakiś region w Turcji. Jednak to znacznie więcej. To cała azjatycka część Turcji, ten wielki półwysep otoczony Morzem Czarnym od północy, Morzem Marmara, Morzem Egejskim od zachodu i Morzem Śródziemnym od południa. Cała Turcja, to jeszcze część europejska, granicząca z Grecją i Bułgarią. To ogromny kraj. Turyści docierają zaledwie do połowy Anatolii. Poza Kapadocję nikt ich nie wiezie. Zbyt duże odległości, zbyt mało tolerancji, zacofanie, bieda i głęboka "Azja". 

A ta część "turystyczna" Turcji (Anatolia i Stambuł) jest nastawiona na maksymalny zysk, na "strzyżenie" turystów na wszelkie sposoby. Podobno Turcy są gościnni i życzliwi. Ja niestety miałam wrażenie, że za każdym uśmiechem w sklepie, za każdą herbatką, wręczaną na "powitanie" , stała chęć  wyciagnięcia ode mnie kasy, chęć wymuszenia na mnie zakupu. Jedynie w sklepie sieciowym w galerii handlowej (jakimś tureckim, nieznanej mi firmy) sprzedawczynie zachowywały się "normalnie" - zupełnie nie zwracały na mnie uwagi 😉No i ceny były na metkach ( i bardzo dobrze, bo ja nie cierpię się targować).

Anatolia, jak rzadko która kraina, była domem dla wielu dawnych cywilizacji. Ludzie zamieszkiwali te tereny już w paleolicie. Potem powstało tam imperium Hetytów -14 wieków przed naszą erą, prawie 4 tysiące lat temu! Na południowym wschodzie Anatolii swoje wpływy, przez kilka stuleci, do 600 lat p.n.e., miała cywilizacja asyryjska (która rozwinęła się w dolinie Tygrysu i Eufratu). Anatolię podbijali także władcy perscy, czyniąc z niej swoje prowincje (Dariusz, Kserkses). Później na wybrzeżu Morza Egejskiego kwitła kultura helleńska (słynne miasta Efez, Milet, Pergamon, także Troja) i kolonie rzymskie.  W Muzeum Anatolijskim w Ankarze (muzeum archeologiczne) pięknie pokazano historię i kulturę ludów zamieszkujących te tereny.

Muzeum w zabytkowym budynku dawnego seldżuckiego karawansaraju.

Fascynujące (mnie) wyroby gliniane sprzed 30 wieków!

Hetyckie byki, przedmioty kultu.

Wyroby z brązu (z późnej epoki brązu ok 800 lat p.n.e.).

Przed muzeum bezgłowe rzeźby z okresu rzymskiego (szyja w rzeźbie jest miejscem newralgicznym, łatwo utrącić głowę osadzoną na cienkiej podstawie). W tle replika fragmentu bramy miejskiej z Hattuszasz, stolicy Hetytów.

W Ankarze widzieliśmy urocze stare miasto, położone wysoko nad współczesnym miastem. 

Z dawnych murów miejskich roztacza się wspaniały widok na tę stolicę, sześciomilionową metropolię!

Na drugi dzień pojechaliśmy zwiedzać zabytki cywilizacji hetyckiej. 

Stolicą imperium Hetytów było ogromne miasto Hattuszasz (200 tys. mieszkańców), z murami obronnymi długości 6 km, z sześcioma podwójnymi kamiennymi  bramami (wewnętrzne i zewnętrzne), z bramami ziemnymi (w wałach ziemnych). Jest to teraz rezerwat archeologiczny, wpisany na światową listę dziedzictw UNESCO już w 1986 roku.

Może to teraz sprawia wrażenie "kupy kamieni", ale to pozostałości dawnych świątyń, pałaców, domów, rozrzucone na szczycie wzgórza  na 1,8 kilometrach kwadratowych. 

Nefrytowy kamień,  jedyny taki w tym mieście, w świątyni.

Obecny widok Bramy Lwów i wizualizacja z czasów Hetytów.

Połowa bramy, zrekonstruowana w 2010 roku (nie chciałam wymazywać twarzy Mojemu, wolałam go "schować w cieniu").

Kolejne bramy, znacznie gorzej zachowane:

Brama Sfinksów, od strony miasta, widać fragment bramy zewnętrznej.

Wejście do bramy pod wałem ziemnym, od strony zewnętrznej, 70 m tunelu, wyłożonego ogromnymi głazami.

Już widać wyjście, do miasta.

I to , co pozostało z bramy wewnętrznej, wyjście z tunelu.

Bardzo rozległy teren, archeolodzy ciągle mają tu dużo do zrobienia. Powiem to "po cichu": to "bogactwo kamieni męczy (zwłaszcza laika). Chociaż doceniam to, że tysiąclecia patrzą na nas (a my na nie).

Następnego dnia była Kapadocja, niebywałą kraina geologiczna, krajobraz z innego świata, zamieszkana przez ludzi od stuleci, do 1956 roku, kiedy przesiedlono ludzi do normalnych domów zbudowanych na powierzchni. Bo w Kapadocji ludzie od setek lat mieszkali w "skałach". Drążyli w plastycznym tufie komory, pomieszczenia, gdzie temperatura latem i zimą była taka sama (lub prawie), nie za zimno i nie za gorąco.  Bo my trafiliśmy akurat na upał +30 st.+. Mnie było ciężko. A tam żadnego cienia (każdy cień drzewa na wagę złota).

To ostatnia zamieszkana, do lat 50-tych XXw. wioska Zelve, oczywiści rezerwat na liście UNESCO.

Zawieziono nas też do prawdziwego, dwupoziomowego podziemnego "miasta", a raczej schronu, na wypadek napaści obcych wojsk (w wiekach minionych). Miejsce zdecydowanie posępne i nie dla klaustrofobów. Mieszkańcy okolicznych miejscowości mogli przeżyć w takim "mieście' do kilku miesięcy, miasto było nie do zdobycia z zewnątrz, korytarze zamykały ogromne okrągłe kamienie. Temperatura cały rok ok.+17 st.

Wąskie, niskie korytarze, czasem kiepsko oświetlone (tu widać ten kamień, którym w razie najazdu blokowano przejście).

Potem zawieziono nas znów do parku narodowego z niezwykłymi formami skalnymi.

Może marudzę, ale nadmiar wrażeń też męczy, zwłaszcza w upale 😉

Kolejnego dnia mieliśmy przed sobą długą drogę na wybrzeże (przeszło 500 km). Po drodze oczywiście przystanki i zwiedzanie ciekawych miejsc z czasów nowszych. Widzieliśmy jeden z większych, starych  karawansarajów z czasów seldżuckich (ok XII w.), To taki turecki zajazd, gościniec, który służył wędrującym kupcom. Miał oczywiście pokoje sypialne, ale także mały meczet, kuchnię, pralnię, magazyny, stajnie i niewielki ogród. 

Imponująca budowla. Obecnie (czasowo) jest tam wystawa zabytkowych dywanów.

Jeden z piękniejszych dywanów (w moim odczuciu). Niektóre mają ponad sto lat i wcale tego po nich nie widać (a niektóre są "zadeptane", nawet cerowane).

Teraz jest tu restauracja, a wcześniej były stajnie dla rozstawnych koni.

Po krótkim odpoczynku pojechaliśmy dalej do miasta Konya. Jest to podobno miasto tak ważne dla wyznawców Allaha w Turcji, jak Częstochowa dla katolików w Polsce.

Znajduje sie tutaj turkusowy meczet i mauzoleum założyciela zakonu Tańczących Derwiszów- Rumiego (XIII w.). Brzmi to nieco dziwnie dla moich uszu, ale tak, wyznawcy i członkowie owego zakonu wierzyli, że poprzez szybkie wirowanie (taniec) jednoczą sie z Bogiem. Spróbujcie szybko zawirować wokół własnej osi. Zakręci sie wam w głowie, aż do omdlenia, to trochę podobne do reakcji na nadmiar alkoholu (ponoć, nigdy nie byłam w takim stanie). I ma się "odloty". Zakon rozwiązano w latach powojennych, ale tradycja tańca derwiszów jest żywa, to część folkloru.

Figury derwiszów. Gdy wirują suknie unoszą się jak rozkloszowane spódnice w szybkim tańcu.

Oficjalny plakat meczetu - muzeum derwiszów ( po turecku -Mevlevi - wirujący derwisze).

Potem pojechaliśmy dalej w stronę Antalyi. I była już tylko przyroda, groźna i piękna (góry Taurus) i bujna śródziemnomorska - wodospad, morze i kwiaty. 

Ale o tym w następnym wpisie.

Taki piękny wodospad w środku miasta 😍 Karpuzkaldiran .